ติดอาวุธทางปัญญาให้กับชุมชนด้วยการหนุนเสริมความรู้ ติดอาวุธทางปัญญาให้กับชุมชนด้วยการหนุนเสริมความรู้.การ “หนุนเสริมความรู้” หรือการสร้างกระบวนการเรียนรู้ เป็นสิ่งจำเป็นในการสร้างความเข้มแข็ง หรือความยั่งยืนให้กับชุมชน การ “ติดอาวุธทางปัญญา” นักพัฒนาชุมชนควรจำไว้เสมอว่า คือ การให้ข้อมูลที่กลุ่ม/ชุมชนสนใจ จากนั้นชวนชุมชนตั้งคำถามกลับต่อสิ่งที่ได้รับร่วมกัน เพื่อทบทวนว่าเกิดความรู้ความเข้าใจอะไร? และจะนำข้อมูลที่ได้ไปใช้ประโยชน์อะไร? มิใช่เพียงแค่ให้ข้อมูลเพื่อรับทราบเท่านั้น (ซึ่งชาวบ้านไม่สามารถจดจำข้อมูลทั้งหมดได้อยู่แล้ว และที่จำได้อาจจำแบบผิดๆ หรือเข้าใจผิด เพราะตีความผิด) วันนี้เรามีวิธีการหนุนเสริมความรู้ที่สามารถนำไปปฏิบัติกับชุมชนให้ได้ผลมาแนะนำ.1. เติมข้อมูล ข่าวสาร ในประเด็นที่ชาวบ้านมีสนใจ และพร้อมจะพัฒนา (เอาความรู้ไปใช้) หรือเป็นประเด็นที่ช่วยเปิดโลกทัศน์/มุมมองให้แก่ชาวบ้าน ผ่านการจัดอบรมระยะสั้น การพาดูงาน การเชิญวิทยากร/ผู้เชี่ยวชาญมาคุยในพื้นที่ ซึ่งการทำเช่นนี้จะทำอย่างต่อเนื่อง ไม่ใช่แค่ทำครั้งเดียวจบ และเมื่อพบประเด็นที่สามารถต่อยอดการเรียนรู้ให้เพิ่มขึ้นก็จะจัดขึ้นในโอกาสต่อไป.2. เลือกวิธีเสริมสร้างความรู้ ที่เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมายต่างๆ เพราะกลุ่มเป้าหมายของโครงการมีหลากหลาย ทั้งเพศ วัย อาชีพ ประสบการณ์ชีวิต ความถนัด ความสนใจ ฯลฯ รูปแบบการเรียนรู้ที่ใช้ครอบคลุมถึงการคุยแบบตัวต่อตัว การจัดกลุ่มอบรม การนิเทศงานในพื้นที่ การพาดูงาน การประชุมกลุ่มเพื่อแบ่งงานกันทำ ฯลฯ.3. การเรียนรู้เป็นคู่ๆ หรือเป็นกลุ่มเล็กจะมีประสิทธิภาพกว่าการเรียนรู้รายบุคคล เพราะการมีเพื่อนช่วยกันคิด ช่วยกันทำ ช่วยแลกเปลี่ยน และช่วยแก้ไขปัญหา จะทำให้เกิดประสบการณ์การเรียนรู้ที่เร็วขึ้นกว่าทำคนเดียว.4.…

10 เทคนิคการสื่อสารกับคนในชุมชน และหน่วยงานภายนอก 10 เทคนิคการสื่อสารกับคนในชุมชน และหน่วยงานภายนอก.ในการทำงานพัฒนาการสื่อสารถือเป็นอีกสิ่งที่มีความสำคัญเป็นอย่างมาก หากเราสามารถใช้เทคนิคในการสื่อสารให้เหมาะสมกับบุคคล สถานการณ์ ช่วงเวลา ตลอดจนรับฟังการสะท้อนข้อมูลกลับ ย่อมช่วยให้ข้อมูลที่เราต้องการสื่อสารมีประสิทธิภาพ การสื่อสารตรงตามวัตถุประสงค์ และช่วยให้งานของเราสำเร็จลุล่วงด้วยดี วันนี้เรามีเทคนิคที่พี่ๆ โครงการ CEIS ใช้จริงในพื้นที่มาฝากกัน.1. รู้กลุ่มเป้าหมายที่จะสื่อสาร – เลือกใช้ภาษาให้เหมาะสมกับผู้ฟัง หากเป็นภาษาถิ่นได้ก็ยิ่งดี.2. กำหนดประเด็นที่จะสื่อสารให้ชัดเจน – เลือกใช้คำพูดที่กระชับ ชัดเจน และสื่อสารเรื่องหรือประเด็นที่ต้องการสื่อไม่ให้ชาวบ้าน หรือผู้รับสารคลุมเครือ.3. หาบุคคลที่จะสามารถขยายผลในชุมชนได้ – ต้องพิจารณาหาบุคคลที่สามารถทำหน้าที่ในการสื่อสารหรือขยายผลต่อในวงกว้าง เป็นคนที่ได้รับการยอมรับในกลุ่มหรือในชุมชน และคนเหล่านี้ ต้องมีช่องทางในการสื่อสารทั้งรับและส่งข้อมูลกับเจ้าหน้าที่ได้อย่างทั่วถึง.4. เลือกช่วงเวลาที่เหมาะสม – ช่วงเวลาที่จะพูดคุยหรือประชุมกับชาวบ้าน ควรเลือกเวลาที่ชาวบ้านสะดวกเป็นหลัก เช่น บางพื้นที่ชาวบ้านต้องทำงานในช่วงกลางวันของวันธรรมดา และต้องดูแลครอบครัวในช่วงค่ำ ก็ให้เลือกช่วงวันหยุด เสาร์ – อาทิตย์ หากเป็นหน่วยงานราชการก็ควรเลือกช่วงเวลาราชการที่ไม่เช้า หรือใกล้เวลาเลิกงานเกินไป.5. การสนทนาวงเล็กจะช่วยให้ได้ประเด็นเชิงลึกมากกว่าวงใหญ่ – การสนทนาวงเล็กแม้อาจต้องทำหลายหน (หลายวง) และเสียเวลามากกว่า แต่ก็ให้ผลที่มีประสิทธิภาพมากกว่าการประชุมที่เน้นจำนวนคนมากๆ เพียงเพื่อประหยัดเวลา.6. ให้ข้อมูลทั้งคนที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย –…

คุณสมบัตินักพัฒนาขั้นเทพ หมวด รู้วิธีทำงาน ปิดท้ายซีรีย์ “คุณสมบัตินักพัฒนาขั้นเทพ” ในหมวด “รู้วิธีทำงาน” คุณสมบัติที่ให้งานเกิดผลอย่างมีประสิทธิภาพ เพราะถ้าหากเราได้นำความรู้ ความสามารถ ทักษะ มาก่อร่าง สร้างตนแล้วล่ะก็ งานพัฒนาชุมชนที่เราได้ลงแรง ทุ่มเท ทุ่มใจ ก็จะเกิดผล เป็นกำลังให้กับ “นักพัฒนาชุมชนขั้นเทพ” ทุกท่าน ที่นำองค์ความรู้จาก CEIS หรือโครงการพลังชุมชนและนวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน ไปใช้ให้เกิดประโยชน์กับชุมชนของเรา รู้วิธีทำงานรู้วิธีเชื่อมประสานหน่วยงานรู้วิธีการ empower และการทำกระบวนการกลุ่ม / ชุมชนรู้วิธีการจัดทำแผนยุทธศาสตร์ และผลักดันนโยบายรู้วิธีทำฐานข้อมูลแบบง่ายๆ เพื่อใช้ประโยชน์ในการทำงานกับชุมชนรู้เทคนิคการสื่อสาร ทั้ง การพูดให้คนเข้าใจ คล้อยตาม และการผลิตสื่ออย่างง่ายๆ

คุณสมบัติของนักพัฒนาชุมชน (ขั้นเทพ) หมวด รู้จักชุมชน คุณสมบัติของนักพัฒนาชุมชน (ขั้นเทพ)รู้จักชุมชน รู้จักคน และวิถีชีวิตของเขา (ผู้นำ แกนนำกลุ่มต่างๆ คนที่สนใจคนที่มีปัญหา ฯลฯ)รู้จักพื้นที่เป้าหมาย (ดิน น้ำ ป่า พืช สัตว์ อาชีพต่างๆ สาธารณูปโภคชนิดต่าง ๆ) การทำงานในชุมชน “นักพัฒนาชุมชน” จะต้องศึกษาชุมชนอย่างต่อเนื่อง, สม่ำเสมอ, ลึกซึ้ง ทั้งในด้านทรัพยากรธรรมชาติ คน สังคม ความเป็นอยู่ วิถีชีวิต ครบครัว ทัศนคติ ความเชื่อ ประเพณี ปัญหา ศักยภาพ และต้องรู้อย่างรอบด้านในชุมชน ซึ่งใช้วิธีทั้งที่เป็นทางการ หรือไม่เป็นทางการ โดยการ สัมภาษณ์, ประชุม, สังเกต, ชวนพูดคุย, ร่วมกิจกรรม ศึกษาไม่ใช่แค่เพื่อรู้ แต่เพื่อเข้าใจชุมชนอย่างแท้จริง เพื่อเราจะสามารถออกแบบกิจกรรมในการทำงานร่วมกับชุมชน และแก้ไขปัญหาได้อย่างตรงจุด นอกจากนี้จะยังเป็นฐานในการสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจ วางใจได้ อีกด้วย

คุณสมบัติของนักพัฒนาชุมชน (ขั้นเทพ) หมวด มีความรู้/ ทักษะ แน่นอนว่า “นักพัฒนาชุมชน” จะต้องมีความรู้ ความสามารถที่รอบด้านวันนี้ชวนมาเช็กลิสต์กันหน่อยว่า เรามีความรู้ และทักษะ อะไรไปแล้วบ้าง.คุณสมบัติของนักพัฒนาชุมชน (ขั้นเทพ) หมวด มีความรู้/ ทักษะรู้ปัญหาชุมชน / สาเหตุ / ศักยภาพ / ประสบการณ์การแก้ไขปัญหาในชุมชนรู้แนวทางแก้ไข / ชุดความรู้เฉพาะทาง (ที่ไม่ซ้ำกับของเดิม)รู้แหล่งทรัพยากร และคน ที่สามารถสนับสนุนการแก้ไขปัญหาของชุมชน รวมทั้งระบบการทำงานของแหล่งนั้นๆรู้เป้าหมายใหญ่ของการพัฒนาของชุมชนและของพื้นที่ (จังหวัด)รู้แนวทางขับเคลื่อนงานให้เป็นไปตามทิศทางอย่างเป็นขั้นตอนและเป็นระบบมีทักษะในจับประเด็น บันทึกข้อมูล วิเคราะห์ วางแผน กระตุ้น จัดการกลุ่ม ใช้เทคโนโลยีดิจิตัลมีความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับจัดการธุรกิจ จัดการการเงิน การพัฒนานวัตกรรมรู้จักและรู้วิธีใช้เครื่องมือการทำงานกับชุมชน และปรับใช้ให้เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย/บริบทพื้นที่/ปัญหา

คุณสมบัติของนักพัฒนาชุมชน (ขั้นเทพ) หมวด รู้จักบริบท (ecosystem) ที่เกี่ยวข้อง ชุมชนจะอยู่อย่างยั่งยืนได้นอกจากจะสามารถพึ่งหาตนเองได้แล้ว เขายังต้องมีเพื่อนที่ดูแลกันด้วย ดังนั้น “นักพัฒนาชุมชน” ก็ต้องมองการณ์ไกลถึงจุดนี้ด้วย ว่าหากวันนึงที่เราต้องปล่อมมือให้เขาเดินเองนั้นจะทำได้อย่างไร.มาเช็กลิตส์กันว่าเราทำไปหรือยัง และถ้ายังเราจะมองหาโอกาสได้อย่างไรที่จะไป “ปลั๊กอิน” กับหน่วยงาน เครือข่าย หรือกลุ่มคนที่มาช่วยสนับสนุนชุมชนของเรา ซึ่งไม่ควรมองแค่งบประมาณเพียงอย่างเดียวนะ อาจจะต้องมองไปถึงทรัพยากรทั้ง คน แรงงาน หรือแม้กระทั่งทรัพยากรธรรมชาติที่มีด้วยก็ได้.คุณสมบัติของนักพัฒนาชุมชน (ขั้นเทพ) หมวด รู้จักบริบท (ecosystem) ที่เกี่ยวข้องรู้จัก “หน่วยงาน” และ “เครือข่าย” ทั้งในระดับอำเภอ จังหวัด เอกชน NGOรู้จัก “คน” ในหน่วยงาน นโยบาย ภารกิจรู้สถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงทั้งในและนอกประเทศ ที่ส่งผลกระทบถึงชุมชน

“นักพัฒนา” คือผู้นำการเปลี่ยนแปลงสู่ชุมชนอย่างยั่งยืน “นักพัฒนา” คือผู้นำการเปลี่ยนแปลงสู่ชุมชนอย่างยั่งยืน.หัวใจของงานพัฒนาชุมชน คือ “ชุมชน และ ประชาชน”.ความสำคัญของนักพัฒนาชุมชน คือเราเป็นสิ่งเล็ก ๆ ที่ยิ่งใหญ่ ที่นำการเปลี่ยนแปลงมาสู่ชุมชน และสังคมทั้งต้องมีใจเสียสละ ทุ่มเท และสร้างสรรค์สิ่งดีให้กับชุมชนแล้ว ยังต้องมีความรู้ ความสามารถ ที่สร้างสรรค์สิ่งที่ดีให้กับชุมชนอีกด้วย ดังนั้นเราจะพัฒนาตนเองไปสู่ “นักพัฒนาขั้นเทพ” ได้อย่างไร วันนี้ D community มีคำตอบ.“คุณสมบัตินักพัฒนาขั้นเทพ” ที่ชาว CEIS หรือโครงการพลังชุมชนและนวัตกรรมเพื่อความยั่งยืนได้เรียนรู้ ได้ร่วมกันถอดบทเรียนการทำงานตลอด 3 ปีที่ผ่านมา เพื่อจะได้เป็นประโยชน์ในการพัฒนาตนเองทั้งในด้านทักษะ ความรู้ ความสามารถ หรือพัฒนางานให้ครอบคลุม เราได้แบ่งออกมาหลายหมวดด้วยกัน เริ่มหมวดแรกกันเลย .“หมวด การครองตน”รู้บทบาท หน้าที่ ตลอดจนจุดอ่อนจุดแข็งของตนเองรู้จักบริหารเวลา จัดการชีวิตส่วนตัวมีอุดมการณ์ มุ่งมั่น ขยัน กระตือรือร้น ทำงานเพื่อส่วนรวมสนใจใฝ่หาความรู้สุภาพ บรรลุวุฒิภาวะ

หมัดเด็ดนักพัฒนาฯ ยุคใหม่ “สื่อสารด้วยภาพ” EP.6 : โปรแกรมทำ Infographic อย่างมืออาชีพ เมื่อพูดถึงอินโฟกราฟฟิก (Infographic) ส่วนใหญ่พวกเราจะนึกถึงการนำเสนอข้อมูลต่างๆ ในอินเตอร์เน็ตที่มักถูกแชร์กันต่อ ๆ กันมา ทั้งข้อมูลสถิติวิชาการ, how to, ขั้นตอนการทำงาน/ ทำอาหาร/ ดูแลความงาม ต่างๆ นาๆ พวกเราชาวนักพัฒนาเองก็ไปตามเซฟเอามาใช้อ้างอิง ทั้งในการนำเสนอ หรือใช้อ้างอิง (อย่าลืมให้เครดิตที่มาเวลาเรานำไปใช้กันด้วยนะ) แต่ถ้าเรามีข้อมูลของตัวเอง องค์ความรู้จากพื้นที่ชุมชนที่เราทำงาน หรือเวลาที่เราลงพื้นที่ประชุมพูดคุยกับชาวบ้าน, องค์กรในพื้นที่ หากเราสามารถทำอินโฟกราฟฟิกใช้งานเอง ย่อมจะสร้างความประทับใจ ความน่าสนใจ และสร้างภาพพจน์ความเป็นมืออาชีพให้กับเราด้วย หลายคนอาจคิดว่าการทำอินโฟกราฟฟิกยากเกินไป แต่ในความจริงแล้ว มีโปรแกรมต่างๆ ให้เราได้เลือกใช้ทำอินโฟกราฟฟิกเบื้องต้นหลากหลาย และถ้าเราลองทำเป็นประจำก็ย่อมพัฒนารูปแบบให้ดูเป็นมืออาชีพได้ วันนี้เรามีโปรแกรมการทำอินโฟกราฟฟิกด้วยตัวเองมาแนะนำให้ไปลองใช้กัน MS Word หรือ PowerPoint โปรแกรมพื้นฐานอย่างเวิร์ด และพาวเวอร์พอยต์ สามารถนำมาใช้ทำอินโฟกราฟฟิกได้ทั้งคู่ ขึ้นอยู่กับความชำนาญในการใช้โปรแกรม แต่ที่นิยมใช้กันคือ พาวเวอร์พอยต์ โดยเลือก PowerPoint Templates ที่มีให้อยู่แล้ว มีดีไซน์ให้เลือกหลากหลาย…

หมัดเด็ดนักพัฒนาฯ ยุคใหม่ “สื่อสารด้วยภาพ” EP.5 : เลือก Infographic แบบไหนให้เหมาะกับงานของเรา ครั้งที่แล้วเราได้คุยกันถึงเทคนิคการทำอินโฟกราฟฟิกเบื้องต้นกันไปแล้ว วันนี้เราจะชวนทุกคนมาลงมือทำอินโฟกราฟฟิกแบบง่ายๆ แต่ใช้ได้จริง เพื่อให้นักพัฒนาฯ ยุคใหม่อย่างเราสร้างเสน่ห์และความประทับใจในทุกการนำเสนอ ก่อนจะไปถึงขั้นตอนการทำอินโฟกราฟฟิก เราอยากจะย้ำกับทุกๆ อีกครั้ง ถึงหัวใจของการทำอินโฟกราฟฟิก นั่นคือ “การสื่อสารข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ” โดยองค์ประกอบในอินโฟกราฟฟิกที่เราทำนั้น ควรมี “5 ต้อง” ประกอบด้วย 1) ต้องมีความหมาย (อะไรที่ไม่เกี่ยวข้อง หรือชวนให้สับสน อย่าใส่) 2) ต้องเข้าใจง่าย (อย่าจับข้อมูลทั้งหมดยัดลงไป) 3) ต้องสร้างความประทับใจ (ออกแบบให้สบายตา ไม่อึดอัด ไม่ดูรกรุงรัง) 4) ต้องมีความเป็นเอกสารให้ข้อมูล (ข้อมูลที่นำเสนอต้องตรวจสอบความถูกต้อง และที่มาที่น่าเชื่อถือเสมอ) และ 5) ต้องมีประโยชน์ (อาจเป็นข้อมูลที่กลุ่มเป้าหมายควรรู้, กระบวนการ/ขั้นตอนการทำงานต่างๆ หรือข้อมูลที่จะก่อให้เกิดการเปลี่ยนพฤติกรรม) เมื่อเรารวบรวมข้อมูล ตรวจสอบข้อมูล จัดระเบียบ และรีไรท์ (Rewrite) ข้อมูลพร้อมแล้ว เราควรเลือกรูปแบบโครงสร้าง (Layout)…

หมัดเด็ดนักพัฒนาฯ ยุคใหม่ “สื่อสารด้วยภาพ” EP.4 : ไม่ตกเทรนด์ ใช้ Infographic อินโฟกราฟฟิก (Infographic) ไม่ใช่เรื่องใหม่ในยุคปัจจุบัน เพราะมันถูกนำมาใช้ในหลากหลายที่ เป็นที่นิยมแพร่หลายเพราะเป็นสื่อที่สามารถถ่ายทอดข้อมูลออกไปแล้ว ช่วยให้ผู้คนเข้าใจเนื้อหาได้ง่าย การออกแบบอินโฟกราฟฟิกจะใช้ภาพและตัวอักษรมาประกอบกันเพื่อสื่อสารชุดข้อมูล เนื้อหา หัวใจสำคัญของการทำอินโฟกราฟฟิก คือ การสื่อสารข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ รูปแบบของอินโฟกราฟฟิกนั้นมีหลากหลาย ทั้งภาพนิ่ง หรือคลิปวิดีโอ การออกแบบอินโฟกราฟฟิกก็ทำได้หลากหลายสไตล์ เนื้อหาที่เราจะนำมาทำอินโฟกราฟฟิกนั้นก็สามารถทำได้หลากหลายเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น เนื้อหาวิชาการ, ธุรกิจ, ปัญหาสิ่งแวดล้อม, สุขภาพ, เทคโนโลยี ฯลฯ ส่วนใหญ่ที่เราพบเห็นได้ทั่วไปจะเป็น 1) ข่าวเด่น ประเด็นร้อน วิกฤติการณ์ 2) สอน How To บอกเล่ากลยุทธ์ต่างๆ เป็นขั้นตอน 3) ให้ความรู้ในรูปแบบ Did you know? หรือสถิติต่างๆ ไม่ให้น่าเบื่อ 4) บอกเล่าตำนาน หรือวิวัฒนาการ ทดแทนตำราเล่มหนาๆ 5) อธิบายผลสำรวจ…